Ministerstwo Finansów wyjaśniło zasady działania systemu kaucyjnego

Ministerstwo Finansów wydało objaśnienia podatkowe dotyczące zasad rozliczania podatku VAT od transakcji związanych z systemem kaucyjnym. Z dokumentu wynikają m.in. wskazane poniżej zasady.

Przy zakupie napoju w opakowaniu objętym systemem kaucyjnym wartość kaucji będzie doliczana do ceny produktu. Kupujący będzie odbierał kaucję przy zwrocie opakowania lub odpadu opakowaniowego. Konsekwencje w podatku VAT wystąpią wyłącznie w sytuacji, gdy do zwrotu opakowania lub odpadu opakowaniowego nie dojdzie.

Gdy kaucja pobrana za opakowanie objęte systemem kaucyjnym nie zostanie zwrócona, podatnikami zobowiązanymi do rozliczenia podatku VAT będą wprowadzający produkty w opakowaniach na napoje. Kaucja będzie natomiast neutralna na gruncie VAT u innych podatników biorących udział w dostawach produktów w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym (hurtowników, sprzedawców detalicznych) i nie będą oni rozliczać VAT z tego tytułu.

Rozliczenie podatku u wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje będzie wymagane, jeżeli na koniec roku kalendarzowego wystąpi nadwyżka produktów w opakowaniach na napoje wprowadzonych do obrotu nad liczbą opakowań lub odpadów opakowaniowych, które zostały zwrócone do systemu.

Ustalona kwota niezwróconej w danym roku wartości kaucji wynikającej jest wartością brutto. Na jej podstawie należy wyliczyć wartość netto podlegającą opodatkowaniu oraz kwotę podatku VAT. Jeżeli dostarczone produkty w opakowaniach na napoje są objęte różnymi stawkami podatku VAT, wartość podstawy opodatkowania oraz kwota należnego podatku VAT będzie ustalana odrębnie dla każdej stawki podatku. Ministerstwo Finansów zilustrowało to następującym przykładem.

W 2026 r. producent sprzedał 1000 sztuk soku i 2000 sztuk napoju. Na dzień 31 grudnia 2026 r.:

• nie zwrócono 50 sztuk odpadów opakowaniowych po sokach,
• nie zwrócono 100 sztuk odpadów opakowaniowych po napojach.

Ponieważ kwota różnicy w wartości kaucji jest równoznaczna wartości brutto, należy wyliczyć wartość netto oraz podatek VAT zgodnie z obowiązującą stawką dla danego rodzaju napoju, który był sprzedany w danym opakowaniu:

• kwota brutto niezwróconej kaucji za opakowania po sokach: 50 sztuk x 0,50 PLN = 25 PLN (w tym 5% VAT),
• wartość netto: 23,81 PLN,
• VAT 5%: 1,19 PLN,
• kwota brutto niezwróconej kaucji za opakowania po napojach: 100 sztuk x 0,50 PLN = 50 PLN (w tym 23% VAT),
• wartość netto: 40,65 PLN,
• VAT 23%: 9,35 PLN.

Podstawę opodatkowania należy podwyższyć w deklaracji podatkowej składanej za pierwszy okres rozliczeniowy roku następującego po roku, dla którego ustalono różnicę w wartości kaucji. Podatnicy rozliczających się w okresach miesięcznych dokonają więc rozliczenia w deklaracji za styczeń składanej do 25 lutego, natomiast w przypadku podatników rozliczających się w okresach kwartalnych rozliczenie będzie dokonywane w deklaracji za pierwszy kwartał roku składanej do 25 kwietnia. Jedynie w 2026 r. termin dla podatników rozliczających się w okresach miesięcznych będzie przesunięty o miesiąc, więc rozliczenie dotyczące 2025 r. będzie dokonywane w deklaracji za luty 2026 r. składanej do 25 marca 2026 r.

Wpłaty podatku VAT na mikrorachunek podatkowy wprowadzającego produkty w opakowaniach na napoje będzie dokonywał podmiot reprezentujący, z którym wprowadzający zawarł umowę.

Z firmly przygotujesz i wyślesz JPK_V7M lub JPK_V7K prosto z przeglądarki!
firmly ułatwia wprowadzanie faktur, generowanie JPK_V7M, JPK_V7K i JPK_FA, oraz umożliwia online wysyłkę do urzędu skarbowego z e-podpisem. Sprawdź statusy wysyłki i pobieraj Urzędowe Poświadczenia Odbioru (UPO) bezpośrednio w aplikacji.
Przejdź do firmly i ułatw sobie pracę z JPK »

Jak będzie działał system kaucyjny?

System kaucyjny zacznie obowiązywać w Polsce od 1 października 2025 r. Będą nim objęte:

• butelki plastikowe o pojemności do 3 litrów,
• puszki metalowe o pojemności do 1 litra,
• butelki szklane wielokrotnego użytku o pojemności do 1,5 litra.

Do uczestnictwa w systemie będą zobowiązane wszystkie sklepy o powierzchni powyżej 200 metrów kwadratowych, które oferują napoje w opakowaniach objętych systemem kaucyjnym. Mniejsze sklepy, o powierzchni do 200 metrów kwadratowych, oferujące napoje w butelkach PET i puszkach, będą zobowiązane do uczestnictwa w systemie co najmniej w zakresie pobierania kaucji (dobrowolnie mogą zdecydować się na szerszy zakres). Z kolei sklepy do 200 metrów oferujące napoje w butelkach szklanych wielokrotnego użytku będą zobowiązane do pobierania i zwracania kaucji oraz zbierania pustych opakowań. Konsument będzie mógł - bez dodatkowych formalności - oddać opakowanie objęte kaucją w dowolnym punkcie uczestniczącym w systemie.

Nowy podatek od opakowań jednorazowych już w przyszłym roku

Źródło: Objaśnienia podatkowe Ministerstwa Finansów z 29 sierpnia 2025 r. w zakresie zasad rozliczania na gruncie podatku od towarów i usług transakcji związanych z systemem kaucyjnym