Hotel poniesie konsekwencje wystawienia faktury do paragonu bez NIP
Na hotel, który wystawi fakturę z NIP nabywcy do paragonu bez NIP, może zostać nałożone dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości 100% VAT wykazanego na tej fakturze. Nie ma przy tym znaczenia, że nabywca usługi nie będzie miał prawa odliczenia podatku naliczonego w związku z zakupem usług noclegowych - uznał WSA w Gdańsku.
Sąd zajmował się skargą na indywidualną interpretację, o jaką w 2020 r. wystąpiła spółka prowadząca działalność hotelarską i w jej ramach świadcząca usługi związane z zakwaterowaniem oraz inne charakterystyczne dla branży (m.in. związane z wyżywieniem, zabiegami kosmetycznymi, usługi fizjoterapeutyczne, usługi w zakresie działalności obiektów sportowych). Rezerwacje pobytów w hotelu spółka przyjmuje na swojej stronie internetowej oraz na stronach internetowych podmiotów prowadzących wyszukiwarki ofert noclegowych. Jak wskazała spółka we wniosku o interpretację, nabywcy dokonujący rezerwacji i wpłacający zaliczkę lub przedpłatę często nie wskazują, że są podmiotami prowadzącymi działalność gospodarczą, w szczególności nie podają numeru NIP. W takich sytuacjach spółka ewidencjonuje pobierane zaliczki i przedpłaty przy użyciu kasy rejestrującej i dodatkowo wystawia fakturę VAT (w tym zaliczkową) niezawierającą numeru NIP nabywcy. Zdarzają się jednak sytuacje, w których po zakończeniu pobytu w hotelu nabywcy usług domagają się wystawienia faktury VAT z numerem NIP. Wystawienia takiej faktury zabrania jednak przepis art. 106b ust. 5 znowelizowanej ustawy o VAT, który wszedł w życie 1 stycznia 2020 r. Z kolei sankcją za naruszenie tego przepisu jest ustalenie wystawcy faktury dodatkowego zobowiązania podatkowego w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na tej fakturze (przewiduje to art. 106b ust. 6 ustawy o VAT).
Spółka była jednak zdania, że ponieważ nabywca nie ma możliwości odliczenia podatku naliczonego w związku z nabyciem usług noclegowych i gastronomicznych (mówi o tym art. 88 ust. 1 pkt 4 ustawy o VAT), to takie dodatkowe zobowiązanie powinno być na nią nakładane nawet gdyby wystawiła fakturę niezgodnie z przepisem art. 106b ust. 5 ustawy. Sankcja dla sprzedawcy (wystawcy faktury) powinna bowiem korespondować z uszczupleniem podatkowym związanym z nieuprawnionym odliczeniem podatku naliczonego przez nabywcę. Aby uzyskać potwierdzenie swojego stanowiska, wystąpiła o indywidualną interpretację.
Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej początkowo odmówił wszczęcia postępowania w tej sprawie, a interpretację wydał dopiero zobligowany wyrokiem Naczelnego Sądu Administracyjnego. Uznał w niej, że stanowisko spółki jest nieprawidłowe. Wskazał, że przepisy art. 106b ust. 5 ustawy regulują szczegółowo kwestie dokumentowania transakcji, które zostały uprzednio zaewidencjonowane przy zastosowaniu kasy rejestrującej. Te przepisy wymuszają pewną konsekwencję podatnika. Jeżeli dokonuje on zakupu jako podatnik, a nie jako konsument, to powinien o tym fakcie poinformować sprzedawcę w momencie dokonywania zakupu i przedstawić sprzedawcy swój numer identyfikujący go na potrzeby podatku. Podkreślił też, że brak możliwości wystawienia faktury z NIP do paragonu bez NIP nie zależy od rodzaju sprzedaży (sprzedaż opodatkowana bądź sprzedaż zwolniona). Podsumowując, rozstrzygnął, że dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 100% kwoty podatku wykazanego na fakturze może dotyczyć świadczonych przez spółkę usług noclegowych i gastronomicznych.
Spółka zaskarżyła tę interpretację, zarzucając jej m.in błędną wykładnię i niewłaściwe zastosowanie przepisów art. 106b ust. 5 i 6 ustawy o VAT w związku z art. 109a ustawy o VAT polegające na przyjęciu, że sam fakt wystawienia faktury do paragonu niezawierającego numeru identyfikacji podatkowej nabywcy uzasadnia nałożenie dodatkowego zobowiązania podatkowego. Tymczasem te przepisy, zgodnie z ich celem, funkcją oraz uzasadnieniem ustawodawcy, mają na celu przeciwdziałanie nadużyciom w postaci nieuprawnionego odliczenia podatku VAT, co w analizowanej sprawie nie może mieć miejsca - argumentowała spółka.
Z firmly przygotujesz i wyślesz JPK_V7M lub JPK_V7K prosto z przeglądarki!
firmly ułatwia wprowadzanie faktur, generowanie JPK_V7M, JPK_V7K i JPK_FA, oraz umożliwia online wysyłkę do urzędu skarbowego z e-podpisem. Sprawdź statusy wysyłki i pobieraj Urzędowe Poświadczenia Odbioru (UPO) bezpośrednio w aplikacji.
Przejdź do firmly i ułatw sobie pracę z JPK »
Przepis dotyczy wszystkich podatników, niezależnie od ich motywacji
Wojewódzki Sąd Administracyjny w Gdańsku uznał jednak, że zastosowanie sankcji z art. 106b ust. 6 ustawy o VAT w sprawie, której dotyczyła interpretacja, nie narusza celu przyświecającego ustawodawcy przy wprowadzaniu tych przepisów. Sąd zgodził się z Dyrektorem KIS, że podatnik nie może dowolnie wybierać, czy dokonuje zakupu na potrzeby prowadzonej działalności gospodarczej, czy występuje w charakterze konsumenta. Jeżeli w momencie dokonywania zakupu dany podmiot występuje w charakterze konsumenta i nabywa określony towar jako konsument, wówczas nie ma możliwości późniejszej zmiany tego charakteru zakupu. Towar lub usługa nabyta na potrzeby osobiste lub prywatne nie może z czasem przekształcić się w zakup służący działalności gospodarczej z punktu widzenia VAT.
WSA w Gdańsku podkreślił, że wykładnia językowa kluczowego dla oceny tej sprawy przepisu art. 106b ust. 5 ustawy o VAT nie budzi wątpliwości. Faktura na rzecz podatnika VAT może być wystawiona jedynie na podstawie wcześniej wystawionego paragonu fiskalnego, który zawiera numer NIP podatnika, a ustawa o VAT w żaden sposób nie dopuszcza sytuacji, w której możliwe byłoby dokonanie nabycia jako konsument, udokumentowanego paragonem fiskalnym, a następnie wystawienia do tego paragonu faktury VAT zawierającej numer identyfikujący podatnika na potrzeby tego podatku.
Sąd odwołał się następnie do uzasadnienia nowelizacji ustawy o VAT, która wprowadzała ten przepis i zauważył, że celem ustawodawcy było zapobieganie nieuprawnionemu uzyskiwaniu korzyści podatkowych poprzez odliczanie podatku VAT z faktur wystawianych do paragonów fiskalnych otrzymanych przez konsumentów. Podkreślił też, że wprowadzenie tego przepisu, choć w założeniu odnosi się głównie do nieuczciwych podatników, zakresem zastosowania obejmuje ogół podatników VAT, niezależnie od ich motywacji czy ewentualnej niedbałości, jakiej mogli się dopuścić, nie zgłaszając sprzedawcy, że dokonują nabycia jako podatnik VAT. Od przedsiębiorcy należy więc oczekiwać, że jeśli dokonuje w tym charakterze zakupu, to w trosce o własne interesy, poinformuje o tym sprzedawcę. W przypadku niedochowania należytej staranności to na nim spoczywają jego negatywne konsekwencje - podkreślił WSA w Gdańsku.
Sąd nie zgodził się też ze stanowiskiem spółki, że skoro w przypadku świadczonych przez nią usług ryzyko nadużycia nie występuje, to zastosowanie sankcji jest całkowicie bezzasadne. Jakkolwiek sporne faktury nie będą stanowiły podstawy do odliczenia podatku przez nabywcę, to jednak sposób dokumentowania sprzedaży, wynikający z art. 106b ust. 5 ustawy o VAT, nie uzależnia braku możliwości wystawienia faktury z numerem NIP do paragonu niezawierającego numeru NIP od rodzaju sprzedaży (sprzedaż opodatkowana/sprzedaż zwolniona) - wskazano w uzasadnieniu wyroku. Powoływanie się przez spółkę na brak prawa do odliczenia podatku naliczonego z takiej faktury przez nabywcę nie zasługuje na aprobatę - ocenił WSA w Gdańsku i oddalił skargę spółki.
Nabywca nie odliczy, sprzedający zostanie ukarany
Źródło: wyrok WSA w Gdańsku I SA/Gd 562/25 z 1 października 2025 r., indywidualna interpretacja 01112-KDIL3.4012.264.2020.12.AK z 28 maja 2025 r.
