Split payment - podzielona płatność w praktyce oraz w czasie przygotowania JPK_V7

Split payment polega na dzieleniu płatności, która wpływa do sprzedawcy na dwie części – kwotę netto i należny od transakcji VAT. Podatek VAT trafia na wydzielony rachunek VAT, z którego nabywca nie może swobodnie korzystać do bieżących czynności. Kwotami zgromadzonymi na tym rachunku dysponuje się wyłącznie w celu zapłaty podatków (w tym podatku VAT na rzecz kontrahentów) VAT, PIT, CIT, akcyzy, ceł, składek ZUS. W celu swobodnego dysponowania tymi środkami na inne niż powyższe cele, podatnik musi złożyć wniosek do urzędu skarbowego. 

Nabywca towaru lub usługi:

• Obowiązkowo płaci w sposób podzielony (tzn. oznacza to, że na rachunek VAT nabywcy trafi kwota VAT z wystawionej przez niego faktury) za towary wymienione w załączniku nr 15 do ustawy o VAT, jeśli wartość transakcji bez względu na ilość występujących płatności przekracza 15.000 zł brutto,
• Płaci dobrowolnie w systemie płatności podzielonej, jeżeli wartość transakcji towarami lub usługami z załącznika nr 15 VAT nie przekracza 15.000 zł brutto,
• Płaci dobrowolnie w systemie płatności podzielonej w przypadku innych towarów i usług niż wymienionych w załączniku nr 15 do ustawy o VAT.
• Płaci dobrowolnie w systemie płatności podzielonej, gdy łączna wartość transakcji nie przekracza 15.000 zł brutto.

Zastosowanie obowiązkowo split payment powoduje obowiązek oznaczenia tego w pliku JPK_V7:

• u sprzedawcy - w części ewidencyjnej - sprzedaż - symbolem MPP,
• u nabywcy - w części ewidencyjnej - zakup - symbolem MPP. 
  
  

Obowiązkowe jest również onzaczenie na fakturze słów "mechanizm podzielonej płatności". Jeśli doszło do nabycia towaru lub usługi obowiązkowo rozliczanej poprzez split payment, a na fakturze brak jest tego oznaczenia - nabywca i tak ma obowiązek zadbać o to, by w jego ewidencji JPK_V7 po stronie nabycia znalazł się symbol procedury MPP. 

Z firmly przygotujesz i wyślesz JPK_V7M lub JPK_V7K prosto z przeglądarki!
firmly ułatwia wprowadzanie faktur, generowanie JPK_V7M, JPK_V7K i JPK_FA, oraz umożliwia online wysyłkę do urzędu skarbowego z e-podpisem. Sprawdź statusy wysyłki i pobieraj Urzędowe Poświadczenia Odbioru (UPO) bezpośrednio w aplikacji.
Przejdź do firmly i ułatw sobie pracę z JPK »

Płatność podzielona nie wymaga wpisywania dwóch numerów rachunków lub przygotowania dwóch osobnych przelewów. Istotne jest wyłącznie zaznaczenie w transakcji, że u nabywcy zostanie ona rozliczona w systemie podzielonym oraz wskazanie:

• Kwoty brutto płatności,
• Kwoty VAT – trafiającej na rachunek VAT sprzedawcy,
• Numeru faktury, której dotyczy płatność,
• Numeru identyfikacji podatkowej, którym sprzedawca jest zidentyfikowany dla celów VAT.

Sprzedawca w przypadku obowiązkowego split payment, musi na fakturze zawrzeć zapis „mechanizm podzielonej płatności”. Jeśli jednak tego nie zrobi, to nabywca nie może ominąć płatności na rachunek VAT. Innymi słowy płacić w sposób podzielony trzeba zawsze, gdy transakcja przekracza 15.000 zł brutto i obejmuje towary lub usługi z załącznika nr 15, niezależnie od danych na fakturze, w szczególności nie zależy od zapisu „mechanizm podzielonej płatności”. Sytuacja ta ma również swoje konsekwencje odwrotne – zapis „podzielona płatność” na fakturze, w której split payment jest dobrowolny albo zawiera tylko część produktów z załącznika 15 i część innego rodzaju produktów nie zmusza nabywcy do prowadzenia płatności w odpowiedniej części na rachunek VAT nabywcy.

Uwaga

W JPK_V7 nie należy stosować po stronie nabycia lub sprzedaży w jego części ewidencyjnej oznaczenia MPP, jeśli na fakturze oznaczenie "mechanizm podzielonej płatności" zastosowano dobrowolnie lub jeśli po prostu doszło do przelania podatku na rachunek VAT (zastosowano dobrowolną płatność podzieloną). 

Istotnym jest również, że w przypadku potrącenia lub rozliczenia barterowego split payment nie wystąpi. W konsekwencji wpisane w umowie kwoty bilansujących się świadczeń wzajemnych nie zmuszają do jakichkolwiek płatności wzajemnych podatku VAT na przeciwstawne rachunki kontrahentów.

Jeżeli faktura obejmuje towary i usługi z załącznika oraz inne, w których płatność podzielona jest dobrowolna, to tylko wartość z faktury dotyczącą transakcji z załącznika nr 15 należy zapłacić w systemie split payment. Fakturę można podzielić co do płatności i można dokonywać osobnych przelewów. Oczywiście dopuszczalny jest również jeden przelew za wszystkie produkty – w ramach split paymentu, tzn. że cała kwota VAT z takiej faktury trafi na rachunek VAT nabywcy. 

Uwaga

W JPK_V7 cały dokument z kwotami objętymi obowiązkowym i doborowolnym split payment'em oznaczyć należy procedurą MPP. Oznacza to, że jęsli choćby część faktury dotyczy obowiązkowej płatności podzielonej - w JPK_V7 cały dokument oznacza się procedurą MPP.

Natomiast do limitu 15.000 zł brutto, powyżej którego split payment jest obowiązkowy brać należy pod uwagę wszystkie towary i usługi objęte jedną transakcją (zgodnie z ustawą, obowiązkowy split payment obejmuje transakcje udokumentowane fakturą, w której kwota należności ogółem stanowi kwotę przekraczającą 15.000 zł, a zatem niezależnie od tego, jakie towary i usługi należą do grupy wrażliwych z załącznika do ustawy o VAT wpływają na tę kwotę brutto). W efekcie może się zdarzyć, że nie tylko towary i usługi  załącznika 15 wpłyną na przekroczenie limitu 15.000 zł.

Gdy dochodzi do płatności w kwocie przekraczającej 15.000 zł, to cała kwota jest płatna na rachunek VAT, a nie jedynie nadwyżka ponad wartość 15.000 zł. Przykładowo, gdy transakcja wynosi 18.000 zł, w podzielonej płatności przeprowadza się płatność 18.000 zł, a nie jedynie 3.000 zł.

Płatności podzielonej dokonuje nie tylko podatnik VAT – musi jej dokonać również nabywca będący podatnikiem VAT zwolnionym – ze względu na niski obrót (do 200.000 zł), rolnik ryczałtowy, taksówkarz, dokonujący sprzedaży w systemie VAT marża lub inny podmiot korzystający w zakresie własnych transakcji ze zwolnienia przedmiotowego.

Płatność w ramach split payment obejmuje zarówno płatność ostateczną, jak również zapłatę zaliczkową za towar/usługę. W przypadku zaliczek, podatnik w miejsce numeru faktury, w związku z którą dokonywana jest płatność, wpisuje wyraz „zaliczka”. Jeśli płatność wynika z wcześniej wystawionej faktury zaliczkowej, w takim przypadku podajemy numer faktury, a wyraz zaliczka dotyczy wyłącznie przypadków, gdy płatności dokonuje się bez wystawionej wcześniej faktury. Wyraz zaliczka wystąpi również przy płatności obejmującej całą kwotę zapłaty za towar przekazywaną na podstawie dokumentu sprzedażowego lub tzw. faktury pro forma.

Zasadą jest rozliczenie w MPP na zasadzie – jedna faktura – jeden przelew. Natomiast w przypadku wystawienia na rzecz podatnika przez jednego dostawcę lub usługodawcę w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc więcej niż jednej faktury zapłata z zastosowaniem mechanizmu podzielonej płatności może dotyczyć więcej niż jednej faktury jednocześnie. Innymi słowy jednym przelewem dokonać można zapłaty za kilka transakcji, z których każda przekracza samodzielnie 15.000 zł lub które są rozliczane w split payment dobrowolnie. W takim przypadku komunikat przelewu obejmuje wszystkie faktury wystawione dla podatnika przez jednego dostawcę lub usługodawcę w okresie nie krótszym niż jeden dzień i nie dłuższym niż jeden miesiąc. W przelewie wskazać należy łączną kwotę odpowiadającą sumie kwot podatku wykazanych w fakturach, a zamiast numeru faktury w tym przypadku wpisać należy okres za jaki dokonywana jest płatność. 

Zastrzeżenia umowne a split payment - podzielona płatność

Może się zdarzyć, że zastrzeżenia umowne między stronami transakcji zobowiążą nabywcę do zapłaty za towar lub usługę z pominięciem split paymentu. Taki zapis jest dopuszczalny w przypadku płatności dobrowolnej i jego wprowadzenie może być zastrzeżone nawet pod rygorem kary umownej. W tym przypadku nabywca towaru lub usługi powinien – chcąc dopełnić warunków umowy - płatność przeprowadzić na zwykły rachunek podatnika.

W przypadku, gdyby zastrzeżenie umowne nakazywało płatność na rachunek rozliczeniowy, a split payment byłby obowiązkowy, zapis umowny pozostaje sprzeczny z przepisami powszechnie obowiązującego prawa. W efekcie zapis umowny jest nieważny, nie wpływa natomiast na ważność wszelkich innych zapisów umownych - zgodnie bowiem z art. 58 § 1 i § 2 Kodeksu cywilnego, nieważna jest zarówno czynność prawna sprzeczna z ustawą albo mająca na celu obejście ustawy, jak i czynność prawna sprzeczna z zasadami współżycia społecznego.  

Osobną kwestią jest umowne zastrzeganie dla klienta obowiązku zapłaty gotówkowej. Również taki zapis umowny jest dopuszczalny w ramach dowolności umów w obrocie gospodarczym pod warunkiem jednak, że łączna płatność wynikająca z danej transakcji nie przekracza 15.000 zł brutto. Przy płatnościach przekraczających tę wartość płatność musi odbywać się na rachunek bankowy nabywcy. Zapis zmuszający do płatności w inny sposób w tym przypadku będzie sprzeczny z zasadami współżycia społecznego.

Brak przedstawienia rachunku do dokonania zapłaty zgodnie z przepisami prawa (tj. obowiązkowej na rachunek bankowy) pozwala na wstrzymanie zapłaty z powołaniem się na zapisy o obowiązku jej prowadzenia na rachunek bankowy lub rachunek w SKOK. Tu również dochodzi do sytuacji, w której żądanie zapłaty będzie działaniem w sposób niezgodny z przepisami prawa i zasadami współżycia społecznego.

Inaczej będzie w sytuacji, gdy podatnik obowiązany jest skorzystać z rachunku z wykazu podatników VAT (tzw. białej listy), a na tej liście – w wykazie rachunków danego sprzedawcy widnieje na niej rachunek inny niż wskazany w umowie, jako prawidłowy do płatności z tytułu realizowanych transakcji. W takiej sytuacji podatnik może postąpić zgodnie z przepisami prawa  i zgodnie z zasadami umowy - płacąc za transakcję powyżej 15.000 zł brutto na rachunek inny niż znajdujący się na białej liście – po opłaceniu należy obowiązkowo transakcję zgłosić do urzędu skarbowego podając dane transakcji i numer rachunku, na który dokonano zapłaty.

Dodać należy, że w sytuacji, gdy nabywca nie posiada w ogóle rachunku VAT, a transakcja objęta jest obowiązkową płatnością podzieloną, nabywca powinien – patrząc od strony podatkowej – wstrzymać się z płatnością i zażądać od organów podatkowych weryfikacji kontrahenta i jego pozycji jako podatnika VAT (jego rzetelności co do rozliczeń podatkowych).

Z firmly przygotujesz i wyślesz JPK_V7M lub JPK_V7K prosto z przeglądarki!
firmly ułatwia wprowadzanie faktur, generowanie JPK_V7M, JPK_V7K i JPK_FA, oraz umożliwia online wysyłkę do urzędu skarbowego z e-podpisem. Sprawdź statusy wysyłki i pobieraj Urzędowe Poświadczenia Odbioru (UPO) bezpośrednio w aplikacji.
Przejdź do firmly i ułatw sobie pracę z JPK »

Błąd na fakturze – faktura bez adnotacji podzielona płatność - MPP – korygowanie

W przypadku obowiązkowego split payment faktura musi zawierać adnotację „mechanizm podzielonej płatności”. Brak tego zapisu powoduje, że zawiera błędy formalne, które rodzą odpowiedzialność karną skarbową.

Brak zapisu może być poprawiany w dwojaki sposób:

• fakturą korygującą – usuwającą błędy z faktury (106j ust. 1 pkt 6 VAT),
• notą korygującą wystawioną przez nabywcę.

Należy jedynie kontrolować, czy brak danych na fakturze może być uznany za pomyłkę na fakturze. Korekcie podlega bowiem pomyłka w informacjach, a nie typowo ich zupełny brak.

Jeśli nabywca dokonuje płatności w ramach dobrowolnego (a nie obowiązkowego) split payment, to nie musi od razu wystawiać noty korygującej do faktury. W przypadku dobrowolnego split payment faktura nie musi zawierać adnotacji o płatności podzielonej.  Co więcej, w interesie nabywcy nie pozostaje skorygowanie takiej faktury – będzie ona bowiem wystarczającym dokumentem dla rozliczenia kosztów podatkowych i odliczenia VAT.

W pilu JPK_V7 korektę oznaczenia MPP ujmuje się stornowaniem (w kolejnym wierszu) całego wiersza posiadającego błędne oznaczenie i dodanie kolejnego wiersza, w którym wprowadza się ponownie całą wartość z prawidłowym oznaczeniem. Nie można natomiast zastępować pozycji błędnej poprzez jej nadpisanie w dokumencie korygującym JPK_V7 jedynie prawidłową treścią. 

Płatność dobrowola w ramach split paymentu nie wymaga oznaczenia go w JPK_V7 procedurą MPP. Jeśli zostanie ono zastosowane - musi zostać usunięte. Storowania dokonuje się poprzez usunięcie transakcji (osobny wiersz minusujący cały wcześniejszy zapis), po której następuje zapis prawidłowy.  

Konsekwencje niewywiązania się ze split payment po stronie nabywcy i sprzedawcy - sankcje

Płatność poza split payment, mimo obowiązku prowadzenia transakcji na rachunek VAT jest czynem karalnym. Podatnik, który wbrew obowiązkowi dokonuje płatności kwoty należności wynikającej z faktury z pominięciem mechanizmu podzielonej płatności, podlega karze grzywny do 720 stawek dziennych (najniższa kara wyniesie zatem 10stawek x (3600/30=120)120 zł, czyli 1200 zł. Jedynie w wypadku mniejszej wagi (gdy dochodzi do niskiego stopnia społecznej szkodliwości i w tym gdy uszczuplona lub narażona na uszczuplenie należność nie przekracza 5 krotności minimalnego wynagrodzenia – 18000 zł sprawca podlega karze grzywny za wykroczenie skarbowe.

Drugą sankcją jaką otrzymać może nabywca, jest dodatkowy VAT do zapłaty. W przypadku stwierdzenia, że podatnik dokonał płatności z naruszeniem zasad split payment, ustala się dodatkowe zobowiązanie podatkowe w wysokości odpowiadającej 30% kwoty podatku przypadającej na nabyte towary lub usługi wymienione w załączniku nr 15 do ustawy, wykazane na fakturze, której dotyczy płatność. W stosunku do osób fizycznych, które za ten sam czyn ponoszą odpowiedzialność za wykroczenie skarbowe albo za przestępstwo skarbowe, dodatkowego zobowiązania podatkowego nie ustala się. Sankcji – dodatkowego zobowiązania w VAT nie stosuje się również jeżeli dostawca lub usługodawca rozliczył całą kwotę podatku wynikającą z faktury, która została przez nabywcę zapłacona.

Trzecią konsekwencją , na jaką naraża działanie poza systemem podzielonej płatności, pozostaje odpowiedzialność solidarna za zobowiązanie sprzedawcy za zapłatę VAT. Odpowiedzialność taką ponosi jednak nie tyle nabywca towaru czy usługi, lecz osoba trzecia, jeśli zamiast na rzecz sprzedawcy – zapłaty dokonano na rzecz takiej osoby.  Odpowiedzialność solidarna występuje wraz z dostawcą za nierozliczony przez dostawcę towarów lub usługodawcę podatek wynikający z tej dostawy towarów lub tego świadczenia usług do wysokości kwoty otrzymanej na rachunek VAT. 

czytaj także procedury podatkowe w transakcjach na JPK_V7K i JPK_V7M >