Wstrzymanie terminu przedawnienia zobowiązań podatkowych łatwiejsze dla fiskusa
Aktualizacja 05. 07. 2023: Ministerstwo Finansów poinformowało, że omówiony tu projekt zmian w Ordynacji podatkowej nie został wpisany do wykazu prac legislacyjnych rządu i nie będzie procedowany. Tekst pokazuje jedynie kierunek zmian w przepisach zaproponowanych przez resort finansów i poddanych konsultacjom w czerwcu 2023 r.
Zgodnie z prawem podatkowym obowiązującym w Polsce zobowiązanie podatkowe ulega przedawnieniu wraz z upływem 5 lat licząc od końca roku kalendarzowego w którym upłynął termin płatności podatku. Ustawodawca przewidział jednak szereg określonych okoliczności, które wstrzymują bieg terminu przedawnienia. Zaproponowany przez Ministerstwo Finansów projekt nowelizacji Ordynacji podatkowej przewiduje rozszerzenie tego katalogu. Do zdarzeń, które zawieszają bieg terminu przedawnienia dojść ma rozpoczęcie kontroli celno skarbowej.
Skarga do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego na decyzję organu administracyjnego (SnDOA)
Pobierz fillup - przygotuj i wyślij JPK_V7M lub JPK_V7K tak łatwo, jak e‑maila!
W JPKomacie fillup kompleksowo pomożemy Ci w całym procesie - od wystawienia faktury JPK w fillup, przez import do arkusza sprzedaży, weryfikację i wysyłkę online plików JPK_VAT do urzędu skarbowego. Przygotuj i wyślij nowe pliki JPK ewidencji VAT: JPK_V7M i JPK_V7K . Program fillup daje także możliwość konwersji z starego pliku JPK_VAT na plik JPK_V7M lub JPK_V7K.
Pobierz program fillup na komputer i sprawdź »
Sztuczne wszczynanie postępowań karno-skarbowych
Rozszerzenie listy zdarzeń powodujących wstrzymanie biegu terminu przedawnienia jest najprawdopodobniej odpowiedzią na uchwałę Naczelnego Sądu Administracyjnego z 24 maja 2021 r. (sygn. akt I FPS 1/21). W ww. uchwale wskazano, że sądy administracyjne mają prawo weryfikować, czy faktycznie w danej sprawie organy podatkowe nie zadziałały instrumentalnie przy wszczynaniu postępowań w sprawie o przestępstwo skarbowe lub wykroczenie skarbowe. Zgodnie z obecnymi zapisami Ordynacji Podatkowej bieg terminu przedawnienia wstrzymywany jest, jeśli w danej sprawie zostało wszczęte postępowanie na podstawie przepisów kodeksu karno skarbowego.
Choć instytucja zawieszenia biegu terminu przedawnienia powinna być traktowana jako środek szczególny, fiskus wielokrotnie wykorzystywał postępowania o przestępstwa lub wykroczenia skarbowe przedmiotowo, aby wydłużyć czas postępowań podatkowych. Niejednokrotnie postępowania z tytułu kodeksu karno skarbowego były wszczynane na kilka, kilkanaście dni przed upływem terminu przedawnienia zobowiązania podatkowego. Dzięki temu zabiegowi organy podatkowe zyskiwały tak naprawdę możliwość wydłużenia kontroli podatkowych nawet o kilka, kilkanaście lat. Praktyce tej zdecydowanie sprzeciwił się Naczelny Sąd Administracyjny. Na chwilę obecną sądy administracyjne wnikliwie analizują, czy postępowanie o przestępstwo lub wykroczenie skarbowe nie zostało wszczęte w sposób sztuczny, tylko i wyłącznie po to, aby fiskus zyskał więcej czasu przy postępowaniach podatkowych.
Na ten moment, organy podatkowe nadal stosują powyższą praktykę, jednocześnie próbując udowodnić, że nie działają w tendencyjny, sztuczny sposób. Zatem fiskus w ramach postępowań karno skarbowych wszczętych “na ostatnią chwilę” wykonuje szereg czynności, aby uwiarygodnić swoje działania tj. przesłuchania świadków, przeszukania siedziby, stawianie zarzutów etc.
Weryfikując orzecznictwo można zauważyć jednak, że mimo zabiegów organów podatkowych, wielokrotnie instrumentalne wszczynanie postępowań karno skarbowych było wychwytywane przez sądy administracyjne.
Przedawnienie zobowiązania podatkowego coraz mniej realne
Biorąc pod uwagę powyższe, rodzi się zatem obawa, że nowa przesłanka umożliwiająca zawieszenie biegu terminu przedawnienia będzie wykorzystywana w równie instrumentalny sposób, jak postępowania karno skarbowe. Zważywszy na długość kontroli celno skarbowych czy postępowań karno skarbowych rodzi się zatem wątpliwość, czy przedawnienie zobowiązania podatkowego, które ma na celu ochronę podatnika, nie staje się coraz bardziej fikcyjne?